Meten is weten, ook als je speelruimte hebt

Heb jij speelruimte? Ik bedoel speelruimte in je budget. “Huh?” Ik verduidelijk het hieronder.

Stel, je gaat uit eten met 3 vrienden. Je krijgt de menu voorgeschoteld en de ober vraagt of jullie een aperitief willen drinken. Een fancy aperitief van het huis kost 15 euro. Voordat je je keuze doorgeeft, stel je jezelf mogelijks één van onderstaande vragen:

• Gaat ieder zijn deel betalen? Of delen we de rekening door 4?
• Gaan de vrienden ook een aperitief drinken?
• Zou dat drankje die 15 euro wel waard zijn? Is dat niet een beetje duur?

Wat je jezelf meestal niet afvraagt is “als ik dit aperitief neem, wat ga ik dan in de plaats daarvan niet kopen?”
Je kan dat geld immers maar één keer uitgeven. Als je die 15 euro uitgeeft aan dat drankje, dan is het weg.
De meeste welgestelde mensen maken die overweging niet, want het voelt alsof je dat aperitiefje kunt betalen zonder dat je hierdoor iets anders moet opgeven.

Beperkte hoeveelheid geld

Dat is wel vreemd. Want hoe rijk je ook bent, je hebt maar een beperkte hoeveelheid geld. Je hebt geen eindeloze pot met bankbiljetten, ook al voelt dat wel zo. Als je ergens 15 euro aan uitgeeft, dan heb je 15 euro minder voor iets anders. Als je met de neus op de feiten wordt gedrukt, dan weet je dat heus wel, maar je gedraagt je er niet naar.

Echter, voor wie krap bij kas zit, geldt die overweging wél. Wie krap bij kas zit, zal wél nadenken over wat er dan niet kan gekocht worden, of welke rekeningen er dan misschien niet kunnen worden betaald.

Meten is weten

Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met een hoog inkomen hun “kleine” uitgaven niet bijhouden “omdat dat niet hoeft, want ze verdienen genoeg” (grote uitgaven worden meestal wel in kaart gebracht). Toch is het verstandig om ook de kleine uitgaven in beeld te brengen. Meten is weten, ook als je speelruimte hebt.

Speelruimte

Speelruimte is datgene wat jou het gevoel geeft dat er niets moet worden opgegeven ten koste van iets anders. Heb je genoeg geld? Dan ga je niet elke euro omdraaien voordat je hem uitgeeft. Wie voldoende geld heeft, weet welke restaurants men kan bezoeken, en hoe vaak, om globaal binnen het budget te blijven.

Verspilling

Speelruimte geeft jou de vrijheid om je te omringen met overtollige spullen. Ze geeft jou de vrijheid om in een opwelling in de supermarkt een potje exotische saus te kopen of een sapcentrifuge. Je vraagt je dan niet af of je dat potje saus helemaal gaat opgebruiken, of hoeveel keer je die centrifuge gaat gebruiken. Zeker niet of die aankoop het geld wel waard is. Ga je die felgekleurde hippe schoenen écht vaak dragen of kan je dat geld beter investeren in een degelijke regenjas of ga je het beleggen? Vaak denk je “waarom niet? Ik ga er geen boterham minder voor eten”.

Helaas leidt deze speelruimte vaak tot verspilling. Want als je genoeg geld hebt, koop je dus spullen, die je na thuiskomst ergens neerlegt en er verder niet meer naar kijkt. Herkenbaar?

Ga jij bewust om met jouw “vrij te besteden” inkomen? Heb jij een bepaald budget voor “fun money”? Of ben jij ervan overtuigd dat je wél die oneindig diepe pot hebt met bankbiljetten? Of sta jij niet stil bij je uitgaven? Ik ben benieuwd naar jouw mening.

_{(bron: uit het boek “Schaarste” – Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir) : een aanrader !}